Łysienie Androgenowe u Kobiet: objawy, przyczyny i leczenie

Łysienie androgenowe u kobiet, znane również jako łysienie żeńskie, to przewlekła choroba powodująca stopniowe przerzedzanie włosów. Proces ten wynika z nadwrażliwości mieszków włosowych na androgeny, co prowadzi do ich miniaturyzacji i osłabienia wzrostu włosów. W przeciwieństwie do męskiego łysienia androgenowego, u kobiet utrata włosów rzadko prowadzi do całkowitej łysiny, ale może znacząco wpływać na wygląd i samopoczucie.

Wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie mogą zahamować postęp choroby oraz poprawić kondycję włosów. Artykuł przedstawia kluczowe informacje na temat przyczyn, objawów oraz metod leczenia tego schorzenia, bazując na dostępnych badaniach i opiniach ekspertów.

Przyczyny łysienia androgenowego u kobiet

Łysienie androgenowe u kobiet wynika z połączenia czynników hormonalnych, genetycznych i środowiskowych. Mieszki włosowe stają się nadwrażliwe na dihydrotestosteron (DHT) – aktywną formę testosteronu – co prowadzi do ich miniaturyzacji i skrócenia fazy wzrostu włosa (anagenu).

1. Czynniki hormonalne

• Dihydrotestosteron (DHT) – Produkt konwersji testosteronu przez enzym 5α-reduktazę. Przyspiesza miniaturyzację mieszków włosowych i skraca fazę wzrostu włosów.
• Zespół policystycznych jajników (PCOS) – Podwyższony poziom androgenów występuje u 70-80% kobiet z PCOS. U 40% z nich rozwija się łysienie typu androgenowego.
• Niedoczynność i nadczynność tarczycy – Nieprawidłowy poziom hormonów tarczycy wpływa na cykl wzrostu włosów, powodując ich nadmierne wypadanie.
• Menopauza – Spadek estrogenów prowadzi do relatywnego wzrostu aktywności androgenów, co może nasilać łysienie.

2. Czynniki genetyczne

• Genetyczna wrażliwość na DHT – Jeśli w rodzinie występowało łysienie androgenowe, ryzyko wzrasta.
• Receptory androgenowe – Aktywność genów AR związana z silniejszą reakcją na androgeny.

3. Czynniki środowiskowe i styl życia

Czynnik	Jak wpływa na łysienie androgenowe?
Przewlekły stres	Podnosi poziom kortyzolu, co zaburza równowagę hormonalną i sprzyja wypadaniu włosów.
Dieta uboga w mikroelementy	Niedobory cynku, żelaza, biotyny i witamin B zakłócają cykl wzrostu włosa.
Palenie papierosów	Badania wskazują, że kobiety palące są 2,5 razy bardziej narażone na łysienie androgenowe niż niepalące.
Spożycie alkoholu	Nadmierne spożycie etanolu może podnosić poziom estrogenów i zaburzać gospodarkę hormonalną.

Ostatnim czynnikiem jest po prostu starzenie się, który wpływa na stan naszych włosów.

Objawy i diagnostyka łysienia androgenowego u kobiet

Z pewnością zdarza się, że w pewnym momencie zauważasz, że Twoje włosy stają się cieńsze, a na skórze głowy pojawia się coraz więcej widocznego skalpu. To może być moment, w którym zauważymy pierwsze objawy i zaczynamy się zastanawiać, czy to łysienie androgenowe. Jest to typ wypadania włosów, który dotyka nie tylko mężczyzn, ale także kobiety.

Jednym z charakterystycznych objawów łysienia androgenowego u kobiet jest stopniowe przerzedzanie się włosów, zwłaszcza w okolicach czoła, skroni i czubka głowy. Włosy stają się cieńsze i mniej liczne, a skóra głowy staje się bardziej widoczna. To może być zaskakujące i wpłynąć na Twoje samopoczucie.

Warto jednak pamiętać, że łysienie androgenowe u kobiet to proces stopniowy. Nie jest to sytuacja, w której włosy nagle wypadają z dnia na dzień. Zmiany są subtelne i mogą być trudne do zauważenia na początku.

Jeśli zaczynasz się martwić o wypadanie włosów i zauważasz u siebie te objawy, nie krępuj się skonsultować z dermatologiem lub specjalistą ds. włosów. To ważne, ponieważ im wcześniej podejmiesz działania, tym łatwiej będzie kontrolować postęp łysienia androgenowego.

Objawy kliniczne

Łysienie androgenowe u kobiet rozwija się stopniowo i ma trzy główne cechy:

• Przerzedzenie włosów na szczycie głowy (poszerzenie przedziałka, bez cofania linii czołowej).
• Zmniejszenie średnicy i gęstości włosów (proces miniaturyzacji mieszków włosowych).
• Wzrost liczby krótkich, cienkich włosów meszkowych zamiast pełnowartościowych włosów terminalnych.

Stopnie zaawansowania łysienia androgenowego (Skala Ludwiga)

Stopień	Opis kliniczny	Obraz w trichoskopii
I	Lekkie przerzedzenie na czubku głowy, bardziej widoczne pod światło.	Spadek liczby włosów terminalnych (grubych), pojedyncze włosy meszkowe.
II	Poszerzenie przedziałka, wyraźna utrata objętości.	Widoczna dominacja cienkich włosów meszkowych, zmniejszona gęstość.
III	Znaczna utrata włosów na szczycie głowy, skóra prześwituje.	>50% mieszków zawiera cienkie, zminiaturyzowane włosy, nierówny układ łodyg.

Objawy towarzyszące:

• Włosy stają się bardziej łamliwe, krótsze.
• Zmniejszona liczba aktywnych mieszków włosowych – w badaniu trichoskopowym dominują cienkie włosy <0,03 mm.
• Brak stanu zapalnego skóry głowy (co różni łysienie androgenowe od łysienia bliznowaciejącego).

Diagnostyka łysienia androgenowego

Diagnoza wymaga analizy historii pacjentki, badania skóry głowy oraz testów laboratoryjnych.

Badania obrazowe

Trichoskopia (mikroskopowe badanie mieszków włosowych):

• Wskaźnik włosów terminalnych do meszkowych (T/M): prawidłowy >4:1, w łysieniu androgenowym spada poniżej 3:1.
• Żółte kropki (wskazujące na miniaturyzację).
• Obszary bez mieszków włosowych w zaawansowanym stadium.

Test pociągania włosów (pull test)

• Norma: do 3-5 włosów wypada po pociągnięciu.
• Patologiczne wypadanie: >10 włosów świadczy o aktywnym procesie utraty.

Fototrychogram (pomiar aktywności włosów w cyklu wzrostu):

• W łysieniu androgenowym: ↓ włosy w anagenie (faza wzrostu), ↑ włosy w telogenie (faza wypadania).

Badania laboratoryjne

Badanie	Norma	Odchylenia w łysieniu androgenowym
Testosteron wolny	<0,7 ng/mL	Podwyższony w PCOS, przyczynia się do wzrostu DHT.
DHEA-S	35–430 µg/dL	Wysoki poziom może wskazywać na nadnerczowe źródło androgenów.
TSH	0,4–4,0 mIU/L	Nieprawidłowy poziom wskazuje na choroby tarczycy.
Ferrytyna	>50 ng/mL	Niedobór (<30 ng/mL) zwiększa wypadanie włosów.
SHBG (białko wiążące hormony płciowe)	20–150 nmol/L	Niski poziom oznacza więcej wolnych androgenów we krwi.
Witamina D3	30–50 ng/mL	Poziom <20 ng/mL wiąże się z osłabieniem wzrostu włosów.

---

Diagnostyka różnicowa – inne przyczyny wypadania włosów

Nie każde wypadanie włosów u kobiet to łysienie androgenowe. Konieczne jest wykluczenie innych schorzeń.

Stan	Charakterystyka	Główna różnica względem łysienia androgenowego
Łysienie telogenowe	Nagłe, intensywne wypadanie włosów.	Brak miniaturyzacji mieszków włosowych, odwracalne po usunięciu czynnika wywołującego.
Łysienie plackowate	Nagłe pojawienie się okrągłych obszarów bez włosów.	Proces autoimmunologiczny, obecne limfocyty wokół mieszków.
Łysienie bliznowaciejące	Trwała utrata włosów, skóra gładka i błyszcząca.	Nieodwracalne, związane z destrukcją mieszków włosowych.

Metody leczenia łysienia androgenowego u kobiet

Łysienie androgenowe u kobiet to schorzenie przewlekłe, którego leczenie wymaga systematycznego podejścia. Skuteczność terapii zależy od wielu czynników, w tym etapu zaawansowania łysienia, przyczyny oraz odpowiedzi organizmu na leczenie. Istnieje kilka metod terapeutycznych, które mogą pomóc w zahamowaniu wypadania włosów oraz częściowym ich odrostem.

Podstawą leczenia jest terapia miejscowa, która stymuluje mieszki włosowe, a w przypadkach hormonalnych często zaleca się leczenie ogólnoustrojowe, blokujące działanie androgenów. Wspomagająco stosuje się także zabiegi dermatologiczne, które przyspieszają regenerację mieszków włosowych.

Czy można zatrzymać łysienie androgenowe?

Kiedy włosy stają się coraz cieńsze, a ich ilość na szczotce niepokojąco wzrasta, wiele kobiet zaczyna szukać sposobów na zahamowanie tego procesu. Łysienie androgenowe rozwija się stopniowo, ale odpowiednie leczenie może spowolnić jego postęp, a w niektórych przypadkach nawet odwrócić część zmian.

Nie ma jednej uniwersalnej metody leczenia, dlatego dermatolodzy często stosują połączenie różnych terapii, dostosowanych do stopnia zaawansowania choroby i czynników hormonalnych.

Minoksydyl to jedyny lek miejscowy, którego skuteczność w leczeniu łysienia androgenowego u kobiet została potwierdzona klinicznie. Jego działanie polega na rozszerzaniu naczyń krwionośnych w skórze głowy, co poprawia dotlenienie i odżywienie mieszków włosowych. Dzięki temu faza wzrostu włosa (anagen) ulega wydłużeniu, co zapobiega ich przedwczesnemu wypadaniu.

Jak stosować minoksydyl?

• Preparat występuje w formie płynu lub pianki i aplikuje się go bezpośrednio na skórę głowy.
• Najczęściej stosowana dawka to 2%, ponieważ wyższe stężenie (5%) może powodować skutki uboczne, takie jak nadmierne owłosienie twarzy.
• Terapia wymaga regularności – pierwsze efekty można zauważyć po 3-6 miesiącach, a pełną skuteczność ocenia się po roku stosowania.

Czy minoksydyl działa u każdej kobiety?

• Najlepsze efekty obserwuje się u kobiet, które rozpoczęły leczenie we wczesnym stadium łysienia.
• Minoksydyl nie przywróci włosów tam, gdzie mieszki włosowe całkowicie obumarły.
• Po odstawieniu leczenia proces wypadania włosów może powrócić.

Badania wykazują, że 60-80% kobiet stosujących minoksydyl zauważa poprawę gęstości włosów, choć efekty są indywidualne.

Czy można odstawić minoksydyl? Nie zaleca się przerywania terapii, ponieważ włosy mogą ponownie wypadać.
Czy powoduje skutki uboczne? U niektórych osób na początku leczenia pojawia się wzmożone wypadanie włosów. Jest to przejściowy efekt, związany z wymianą starych włosów na nowe.

Leki antyandrogenowe – terapia hormonalna

U kobiet, u których łysienie androgenowe ma podłoże hormonalne, często stosuje się leki blokujące androgeny. Mają one na celu zmniejszenie działania dihydrotestosteronu (DHT) na mieszki włosowe, co spowalnia proces miniaturyzacji włosów.

Spironolakton – najczęściej stosowany antyandrogen

• Hamuje aktywność DHT poprzez blokowanie receptorów androgenowych.
• Jest stosowany głównie u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS), u których poziom androgenów jest podwyższony.
• Dawkowanie wynosi 50-200 mg dziennie, zależnie od tolerancji organizmu.
• Pierwsze efekty widoczne są po trzech do sześciu miesiącach stosowania.

Czy spironolakton jest bezpieczny?

• Nie powinien być stosowany w ciąży, ponieważ może wpłynąć na rozwój płodu.
• Może powodować skutki uboczne, takie jak obniżenie ciśnienia krwi, senność czy zaburzenia elektrolitowe.

Finasteryd i dutasteryd – skuteczne, ale rzadko stosowane

Leki te hamują działanie enzymu 5α-reduktazy, który przekształca testosteron w DHT. Jednak ich skuteczność u kobiet jest mniejsza niż u mężczyzn, a dodatkowo nie powinny być stosowane przez kobiety w wieku rozrodczym ze względu na ryzyko poważnych wad płodu.

Zabiegi dermatologiczne – wsparcie terapii farmakologicznej

Niektóre metody leczenia wspierają regenerację skóry głowy i mogą zwiększyć skuteczność terapii farmakologicznej.

Zabieg	Działanie	Efekty
Mezoterapia igłowa	Wprowadza koktajle odżywcze (biotyna, peptydy, aminokwasy) w skórę głowy.	Wzrost gęstości włosów po 5-6 zabiegach.
Osocze bogatopłytkowe (PRP)	Pobudza regenerację mieszków włosowych dzięki czynnikom wzrostu z osocza pacjenta.	Wzrost gęstości włosów o 31% po 3 miesiącach.
Laseroterapia niskopoziomowa (LLLT)	Stymuluje aktywność mieszków włosowych za pomocą światła laserowego.	Skuteczność porównywalna do 2% minoksydylu.

Zabiegi te są najskuteczniejsze jako uzupełnienie terapii farmakologicznej, a nie samodzielna metoda leczenia.

Przeszczep włosów – opcja dla zaawansowanych przypadków

W przypadkach, gdy inne metody zawiodły, rozwiązaniem może być przeszczep włosów. Jest to chirurgiczna procedura, polegająca na przeniesieniu mieszków włosowych z obszarów odpornych na DHT (zwykle tył głowy) w miejsca przerzedzenia.

Najczęściej stosowana metoda – FUE

• Pobierane są pojedyncze jednostki mieszkowe, które następnie wszczepia się w obszary dotknięte łysieniem.
• Procedura trwa od kilku do kilkunastu godzin, w zależności od liczby przeszczepianych włosów.
• Efekty są trwałe, ponieważ przeszczepione włosy są odporne na działanie DHT.

Czy przeszczep włosów daje naturalny efekt?

• Włoski pobrane z tyłu głowy nie różnią się od tych, które wypadały, dzięki czemu efekt wygląda naturalnie.
• Pełne rezultaty są widoczne po około 12 miesiącach od zabiegu.

Czy przeszczep to rozwiązanie dla każdej kobiety?

• Nie jest zalecany u osób, które mają aktywny proces łysienia, ponieważ przerzedzenie może postępować w innych obszarach.
• Koszt zabiegu waha się od 10 000 do 30 000 zł, co sprawia, że nie jest to opcja dostępna dla każdego. Można zrobić przeszczep w klinice w Turcji co pozwala zaoszczędzić sporą kwotę. Wtedy warto wybrać firmy takie jak Meditravel, które się w tym specjalizują.

 

Naturalne sposoby na wzmocnienie włosów i profilaktyka łysienia androgenowego

Leczenie łysienia androgenowego nie kończy się na farmakoterapii i zabiegach dermatologicznych. Odpowiednia dieta, suplementacja oraz prawidłowa pielęgnacja skóry głowy mogą wspomagać efekty leczenia i poprawiać kondycję włosów. Chociaż naturalne metody nie zastąpią leków o udowodnionej skuteczności, to właściwe nawyki mogą spowolnić proces wypadania włosów i wspierać regenerację mieszków włosowych.

Dieta wspierająca zdrowe włosy

Stan włosów odzwierciedla kondycję organizmu. Niedobory składników odżywczych mogą nasilać problem wypadania włosów, dlatego ważne jest dostarczanie odpowiednich witamin i minerałów.

Jakie składniki są kluczowe dla zdrowia włosów?

Składnik	Jak wpływa na włosy?	Źródła w diecie
Białko	Włosy składają się głównie z keratyny, której budulcem są aminokwasy. Niedobór białka osłabia strukturę włosa.	Jaja, mięso, ryby, rośliny strączkowe.
Żelazo	Niski poziom ferrytyny prowadzi do osłabienia mieszków włosowych i nadmiernego wypadania.	Czerwone mięso, szpinak, jarmuż, nasiona dyni.
Biotyna (B7)	Wspomaga wzrost włosów i zapobiega ich łamliwości.	Jaja, orzechy, banany, awokado.
Cynk	Odpowiada za regenerację komórek skóry głowy i funkcjonowanie gruczołów łojowych.	Ostrygi, pestki dyni, wołowina, soczewica.
Kwasy omega-3	Nawilżają skórę głowy i zmniejszają stan zapalny mieszków włosowych.	Tłuste ryby (łosoś, makrela), orzechy włoskie, siemię lniane.

Czy dieta wystarczy, aby zatrzymać łysienie androgenowe?

Nie zawsze. Nawet dobrze zbilansowana dieta nie wyeliminuje genetycznych i hormonalnych przyczyn łysienia. Jednak dostarczanie organizmowi odpowiednich składników może poprawić jakość włosów i wspomóc skuteczność leczenia farmakologicznego.

Suplementacja – wsparcie dla mieszków włosowych

Nie zawsze możliwe jest dostarczenie wszystkich składników odżywczych z diety, dlatego wiele osób sięga po suplementy.

Jakie suplementy mogą wspierać wzrost włosów?

✔ Biotyna – poprawia elastyczność włosów i zmniejsza ich łamliwość. Zalecana dawka to 5-10 mg dziennie.
✔ Cynk – wspiera regenerację skóry głowy, a jego niedobór często prowadzi do osłabienia włosów. Zalecana dawka to 15-30 mg dziennie.
✔ Ferrytyna – jeśli jej poziom w organizmie jest niski, warto rozważyć suplementację żelazem pod kontrolą lekarza.
✔ Kolagen – może wspierać odbudowę struktury włosa i poprawiać jego grubość.

Czy suplementacja jest konieczna?

• Jeśli badania wykazują niedobory, suplementacja może znacząco poprawić kondycję włosów.
• Nadmierne spożywanie witamin i minerałów bez kontroli lekarskiej może być szkodliwe – np. nadmiar witaminy A może paradoksalnie powodować wypadanie włosów.

Pielęgnacja skóry głowy – klucz do mocniejszych włosów

Wiele osób koncentruje się na samej długości włosów, zapominając, że zdrowa skóra głowy to fundament mocnych włosów. Odpowiednia pielęgnacja może wspomagać proces leczenia, poprawiać ukrwienie mieszków włosowych i ograniczać nadmierne przetłuszczanie się skóry.

Jak pielęgnować skórę głowy, aby wspierać wzrost włosów?

✔ Regularny masaż skóry głowy – poprawia mikrokrążenie, co ułatwia transport składników odżywczych do mieszków włosowych. Masaż można wykonywać rękami lub za pomocą silikonowej szczotki.

✔ Stosowanie peelingów skóry głowy – nadmiar sebum i zanieczyszczeń może zatykać mieszki włosowe, co utrudnia wzrost nowych włosów. Peelingi enzymatyczne lub mechaniczne oczyszczają skórę i poprawiają jej kondycję.

✔ Unikanie agresywnych szamponów – preparaty zawierające SLS, SLES i alkohol mogą przesuszać skórę głowy i nasilać wypadanie włosów. Warto wybierać łagodne szampony na bazie naturalnych składników.

✔ Nie nadużywanie stylizacji na gorąco – częste suszenie gorącym powietrzem, prostowanie i kręcenie włosów osłabia ich strukturę. Lepszym rozwiązaniem jest suszenie letnim nawiewem i stosowanie termoochrony.

Naturalne wcierki i oleje wspierające wzrost włosów

Niektóre substancje stosowane zewnętrznie mogą stymulować mieszki włosowe i wspierać leczenie łysienia androgenowego.

Substancja	Działanie	Jak stosować?
Olej rycynowy	Wzmacnia włosy i poprawia ich grubość.	Stosować 1-2 razy w tygodniu na skórę głowy.
Wyciąg z palmy sabałowej	Działa jako naturalny bloker DHT.	Może być stosowany w formie wcierki lub suplementu.
Kofeina	Pobudza mikrokrążenie skóry głowy i stymuluje wzrost włosów.	Wcierka lub szampon z kofeiną.
Olej rozmarynowy	W badaniach wykazano, że może działać podobnie do 2% minoksydylu.	Dodawać kilka kropli do szamponu lub wcierać w skórę głowy.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące łysienia androgenowego u kobiet

Łysienie androgenowe u kobiet budzi wiele pytań, zwłaszcza w kontekście diagnozy, leczenia i codziennej pielęgnacji włosów. W tej sekcji odpowiadamy na najczęściej pojawiające się wątpliwości, bazując na dostępnych badaniach i rekomendacjach ekspertów.

Jak rozpoznać, czy mam łysienie androgenowe?

Pierwszym objawem jest stopniowe przerzedzanie włosów na szczycie głowy, szczególnie wzdłuż przedziałka. Włosy stają się cieńsze, krótsze i bardziej łamliwe. W przeciwieństwie do łysienia u mężczyzn, u kobiet nie dochodzi do cofania linii włosów na czole, a proces przebiega bardziej równomiernie.

Czy łysienie androgenowe u kobiet jest odwracalne?

Nie można całkowicie cofnąć łysienia androgenowego, ale można je skutecznie zahamować i częściowo przywrócić wzrost włosów.

Czy leki antyandrogenowe mogą zahamować łysienie typu żeńskiego?

Tak, szczególnie jeśli łysienie androgenowe ma podłoże hormonalne.

Czy można zahamować łysienie androgenowe samą dietą i suplementacją?

Dieta i suplementy nie zastąpią farmakoterapii, ale mogą wspierać zdrowie włosów. Niedobory żelaza, cynku, biotyny czy kwasów omega-3 mogą nasilać wypadanie włosów.